Nhiều người cho rằng miễn trách nhiệm hình sự chính là được tuyên bố vô tội. Tuy nhiên, điều này có thực sự đúng hay chỉ là một hiểu lầm. Hãy cùng chúng tôi phân tích và tìm hiểu về 2 trường hợp này qua bài viết dưới đây nhé.

CĂN CỨ MIỄN TRÁCH NHIỆM HÌNH SỰ?

Tại Điều 29 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) có quy định về căn cứ miễn trách nhiệm hình sự như sau:

– Người phạm tội được miễn trách nhiệm hình sự khi có một trong những căn cứ sau đây:

+ Khi tiến hành điều tra, truy tố hoặc xét xử, do có sự thay đổi chính sách, pháp luật làm cho hành vi phạm tội không còn nguy hiểm cho xã hội nữa;

+ Khi có quyết định đại xá.

– Người phạm tội có thể được miễn trách nhiệm hình sự khi có một trong các căn cứ sau đây:

+ Khi tiến hành điều tra, truy tố, xét xử do chuyển biến của tình hình mà người phạm tội không còn nguy hiểm cho xã hội nữa;

+ Khi tiến hành điều tra, truy tố, xét xử, người phạm tội mắc bệnh hiểm nghèo dẫn đến không còn khả năng gây nguy hiểm cho xã hội nữa;

+ Trước khi hành vi phạm tội bị phát giác, người phạm tội tự thú, khai rõ sự việc, góp phần có hiệu quả vào việc phát hiện và điều tra tội phạm, cố gắng hạn chế đến mức thấp nhất hậu quả của tội phạm và lập công lớn hoặc có cống hiến đặc biệt, được Nhà nước và xã hội thừa nhận.

– Người thực hiện tội phạm nghiêm trọng do vô ý hoặc tội phạm ít nghiêm trọng gây thiệt hại về tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm hoặc tài sản của người khác và được người bị hại hoặc người đại diện của người bị hại tự nguyện hòa giải và đề nghị miễn trách nhiệm hình sự, thì có thể được miễn trách nhiệm hình sự.

CĂN CỨ TUYÊN KHÔNG PHẠM TỘI?

Từ thực tiễn hoạt động xét xử và các báo cáo Viện kiểm sát thì có các dạng vi phạm sau được tuyên bố không phạm tội:

– Không có sự việc phạm tội xảy ra

– Hành vi bị khởi tố, truy tố không có tính nguy hiểm của tội phạm

– Hậu quả nguy hại xảy ra do sự kiện bất ngờ

– Truy cứu trách nhiệm hình sự người không phải là đồng phạm

– Hình sự hóa quan hệ dân sự

– Truy cứu trách nhiệm hình sự đối với hành vi chiếm đoạt tài sản của chính người có quyền sở hữu, quản lý, sử dụng

– Quá trình thu thập chứng cứ có vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng, dẫn đến chứng cứ không có giá trị chứng minh

– Không đủ căn cứ chứng minh lỗi của bị cáo

Như vậy, có thể hiểu miễn trách nhiệm hình sự là trường hợp người phạm tội có hành vi vi phạm nhưng khi tiến hành điều tra, truy tố hoặc xét xử, do có sự thay đổi chính sách, pháp luật làm cho hành vi phạm tội không còn nguy hiểm cho xã hội nữa. Bên cạnh đó, người phạm tội còn được miễn trách nhiệm hình sự khi có quyết định đại xá.

Người được miễn trách nhiệm hình sự là người có hành vi phạm tội nhưng được miễn truy cứu trách nhiệm hình sự trong những trường hợp nhất định chứ không phải người không phạm tội. Việc miễn trách nhiệm hình sự có thể do cơ quan điều tra, viện kiểm sát hoặc tòa án áp dụng (tùy theo từng giai đoạn của vụ án).

Hy vọng qua nội dung chia sẻ trên, bạn đọc đã phân biệt được miễn trách nhiệm hình sự với tuyên không phạm tội. Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào cần giải đáp thì hãy để lại thông tin và chúng tôi sẽ hỗ trợ giải đáp trong thời gian sớm nhất.