1. Thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự là gì?

     Căn cứ khoản 1 Điều 27 BLHS 2015 quy định: “Thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự là thời hạn do Bộ luật này quy định mà khi hết thời hạn đó thì người phạm tội không bị truy cứu trách nhiệm hình sự.”

     Có thể hiểu chỉ truy cứu TNHS đối với một người trong một khoảng thời gian cụ thể mà pháp luật hình sự cho phép, nếu như hết thời gian đó mà không truy cứu TNHS được đối với người phạm tội thì họ sẽ không phải bị truy cứu TNHS nữa.

2. Thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự theo loại tội phạm

     Khoản 2 Điều 27 BLHS 2015 quy định Thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự như sau:

• 05 năm đối với tội phạm ít nghiêm trọng;
• 10 năm đối với tội phạm nghiêm trọng;
• 15 năm đối với tội phạm rất nghiêm trọng;
• 20 năm đối với tội phạm đặc biệt nghiêm trọng.

     Thời hiệu truy cứu TNHS theo khoản 2 Điều 27 BLHS được xác định căn cứ vào mức độ phạm tội, tính chất gây nguy hiểm cho xã hội của hành vi phạm tội mà tội phạm thực hiện. Căn cứ Điều 9 BLHS 2015, tội phạm được phân loại thành: 

• Tội phạm ít nghiêm trọng là tội phạm có tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội không lớn mà mức cao nhất của khung hình phạt do Bộ luật này quy định đối với tội ấy là phạt tiền, phạt cải tạo không giam giữ hoặc phạt tù đến 03 năm;
• Tội phạm nghiêm trọng là tội phạm có tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội lớn mà mức cao nhất của khung hình phạt do Bộ luật này quy định đối với tội ấy là từ trên 03 năm tù đến 07 năm tù;
• Tội phạm rất nghiêm trọng là tội phạm có tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội rất lớn mà mức cao nhất của khung hình phạt do Bộ luật này quy định đối với tội ấy là từ trên 07 năm tù đến 15 năm tù;
• Tội phạm đặc biệt nghiêm trọng là tội phạm có tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội đặc biệt lớn mà mức cao nhất của khung hình phạt do Bộ luật này quy định đối với tội ấy là từ trên 15 năm tù đến 20 năm tù, tù chung thân hoặc tử hình.

     Khoản 3 Điều 27 BLHS 2015 quy định: Thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự được tính từ ngày tội phạm được thực hiện. Nếu trong thời hạn quy định tại khoản 2 Điều này, người phạm tội lại thực hiện hành vi phạm tội mới mà Bộ luật này quy định mức cao nhất của khung hình phạt đối với tội ấy trên 01 năm tù, thì thời hiệu đối với tội cũ được tính lại kể từ ngày thực hiện hành vi phạm tội mới.

     Nếu trong thời hạn quy định tại khoản 2 Điều này, người phạm tội cố tình trốn tránh và đã có quyết định truy nã, thì thời hiệu tính lại kể từ khi người đó ra đầu thú hoặc bị bắt giữ.

     Tuy nhiên, không áp dụng thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự đối với các tội phạm sau đây:

• Các tội xâm phạm an ninh quốc gia quy định tại Chương XIII của BLHS ;
• Các tội phá hoại hòa bình, chống loài người và tội phạm chiến tranh quy định tại Chương XXVI của BLHS;
• Tội tham ô tài sản thuộc trường hợp quy định tại khoản 3 và khoản 4 Điều 353 của Bộ luật này; tội nhận hối lộ thuộc trường hợp quy định tại khoản 3 và khoản 4 Điều 354 của BLHS.