QUY ĐỊNH PHỤC HỒI DANH DỰ CHO NGƯỜI BỊ THIỆT HẠI TRONG TỐ TỤNG HÌNH SỰ

Quá trình khôi phục danh dự cho người bị thiệt hại trong tố tụng hình sự cần được thực hiện đúng quy trình, kịp thời, công khai và tuân theo quy định pháp luật, đồng thời tôn trọng nguyện vọng chính đáng của người bị thiệt hại.

Việc phục hồi danh dự cho người bị thiệt hại trong tố tụng hình sự thuộc thẩm quyền của Viện kiểm sát. Hướng dẫn cụ thể về quy trình giải quyết yêu cầu bồi thường của Nhà nước được quy định tại Quyết định số 304/QĐ-VKSTC ngày 29/6/2018. Cụ thể như sau:

1. Chủ động phục hồi danh dự

Trong vòng 15 ngày kể từ ngày ban hành bản án hoặc quyết định có giá trị pháp lý, cơ quan có thẩm quyền trong lĩnh vực tố tụng hình sự phải xác định chính xác đối tượng bị thiệt hại được Nhà nước đền bù theo Điều 35 của Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước. Viện Kiểm sát sẽ thông báo bằng văn bản đến người bị thiệt hại về việc triển khai thực hiện phục hồi danh dự.

Thông báo liên quan đến phục hồi danh dự sẽ tuân theo Mẫu số 19 được đưa ra trong Quy định này. Trong khoảng 10 ngày sau khi nhận được thông điệp từ mục trên, người bị thiệt hại hoặc người yêu cầu bồi thường phải trả lời bằng văn bản, thể hiện quan điểm của mình về việc phục hồi danh dự và gửi đến Viện Kiểm sát giải quyết. Nếu họ chọn cách trình bày ý kiến trực tiếp bằng lời nói, Viện Kiểm sát giải quyết bồi thường sẽ lập biên bản, tuân theo Mẫu số 20 đi kèm Quy định này.

Nếu không nhận được phản hồi từ người bị thiệt hại hoặc người yêu cầu bồi thường sau thông điệp về việc phục hồi danh dự, Viện Kiểm sát giải quyết bồi thường sẽ chỉ tiến hành phục hồi danh dự khi nhận được yêu cầu chính thức bằng văn bản từ phía người bị thiệt hại hoặc người yêu cầu bồi thường.

2. Phục hồi danh dự theo yêu cầu

Kể từ ngày nhận được hồ sơ yêu cầu bồi thường, trong vòng 10 ngày Viện kiểm sát  sẽ hội đàm và đồng thuận với người bị thiệt hại hoặc người yêu cầu bồi thường về các vấn đề sau đây:

– Cách thức phục hồi danh dự;

– Địa điểm, thời gian và người tham gia buổi xin lỗi và công khai sửa sai;

– Quá trình đăng thông báo xin lỗi và sửa sai một cách công khai;

– Bất kỳ vấn đề nào khác có liên quan.

Nếu người bị thiệt hại hoặc người yêu cầu bồi thường muốn rút lại yêu cầu phục hồi danh dự, Viện Kiểm sát giải quyết bồi thường phải giải thích về hậu quả pháp lý của việc này và tạo biên bản ghi lại quá trình rút yêu cầu, sử dụng Mẫu số 20 theo Quy định.

Nếu họ không muốn thực hiện phục hồi danh dự, Viện Kiểm sát giải quyết bồi thường sẽ lập biên bản thông báo rằng phục hồi danh dự chỉ sẽ thực hiện khi có yêu cầu bằng văn bản từ họ.

Trong trường hợp không thể tiếp xúc được với người bị thiệt hại hoặc người yêu cầu bồi thường để thỏa thuận, Viện Kiểm sát giải quyết bồi thường sẽ thông báo bằng văn bản về việc thực hiện phục hồi danh dự dựa trên Điều 8 của Quy định này.

Sau khi thống nhất về các điểm trên trong vòng 15 ngày, Viện Kiểm sát giải quyết bồi thường sẽ tiến hành phục hồi danh dự cho người bị thiệt hại.

Nếu người bị thiệt hại đã qua đời, Viện Kiểm sát giải quyết bồi thường sẽ họp và đồng thuận với người yêu cầu bồi thường để thực hiện việc xin lỗi và công khai sửa sai, tuân theo quy định của Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước và Nghị định số 68/2018/NĐ-CP.

3. Tổ chức thực hiện phục hồi danh dự

Các bước và quy trình phục hồi danh dự thông qua việc trực tiếp xin lỗi và công khai cải chính được thực hiện theo thứ tự sau:

– Kiểm sát viên từ Viện Kiểm sát giải quyết bồi thường sẽ thông báo lý do và giới thiệu các thành viên tham gia, sau đó thông qua nội dung chương trình của buổi xin lỗi và cải chính công khai.

– Đại diện của Ban lãnh đạo từ Viện Kiểm sát giải quyết bồi thường sẽ trình bày nội dung văn bản xin lỗi và cải chính công khai.

– Trong trường hợp nhiều người thi hành công vụ từ nhiều cơ quan liên quan và cùng gây ra thiệt hại, đại diện của cơ quan liên quan sẽ phát biểu.

– Nếu người bị thiệt hại hoặc người đại diện pháp lý yêu cầu, người đại diện theo quy định của Bộ luật Dân sự sẽ thay mặt phát biểu về nội dung xin lỗi và cải chính công khai.

– Mọi thành viên khác trong buổi họp cũng có cơ hội phát biểu.

– Cuối cùng, đại diện từ Ban lãnh đạo Viện Kiểm sát giải quyết bồi thường sẽ kết luận buổi họp.

Đối với việc phục hồi danh dự thông qua việc đăng báo xin lỗi và cải chính công khai, các thủ tục và quy trình sẽ tuân theo hướng dẫn tại Điều 24 và Điều 25 của Nghị định số 68/2018/NĐ-CP của Chính phủ về việc thực hiện Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước.