PHƯƠNG THỨC XỬ LÝ TÀI SẢN CẦM CỐ, THẾ CHẤP

Xử lý tài sản cầm cố, thế chấp được thực hiện khi bên cầm cố, thế chấp không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ như đã thỏa thuận. Mục đích chính là bù đắp cho bên nhận cầm cố, nhận thế chấp những khoản lợi ích vốn thuộc về bên nhận.

1. Xử lý tài sản bảo đảm

Theo quy định tại Điều 309 Bộ Luật Dân sự năm 2015, cầm cố tài sản được xác định là việc một bên, được gọi là bên cầm cố, chuyển giao tài sản thuộc quyền sở hữu của mình cho một bên khác, hay bên nhận cầm cố, nhằm đảm bảo thực hiện nghĩa vụ nào đó.

Theo quy định tại Điều 317 của Bộ Luật Dân sự 2015, thế chấp tài sản được hiểu là một bên, hay bên thế chấp, sử dụng tài sản mà mình sở hữu để đảm bảo thực hiện một nghĩa vụ nào đó, mà không chuyển giao tài sản đó cho bên nhận thế chấp.

Hai biện pháp này có điểm chung như sau:

+ Về hình thức của giao dịch đều lập thành văn bản: Cả cầm cố và thế chấp tài sản đều phải được thực hiện thông qua văn bản, là một loại hợp đồng phụ để bổ sung cho nghĩa vụ trong hợp đồng chính.

+ Mục tiêu hướng đến của hai biện pháp đều nhằm đảm bảo nghĩa vụ dân sự: Cả hai đều là biện pháp nhằm đảm bảo thực hiện nghĩa vụ dân sự và tăng cường trách nhiệm của các bên trong quan hệ nghĩa vụ dân sự.

+ Đối tượng là tài sản có giá trị thanh toán cao: Cả bên cầm cố và bên thế chấp chỉ có thể chọn tài sản mà họ sở hữu và có giá trị thanh toán đủ cao để bảo đảm nghĩa vụ.

+ Về quyền lợi của người thứ ba: Cả hai bên đều có trách nhiệm thông báo cho bên nhận cầm cố hoặc thế chấp về các quyền của người thứ ba đối với tài sản nếu có.

+ Quyền bán và thay thế tài sản: Bên cầm cố và bên thế chấp đều có quyền được bán và thay thế tài sản trong một số trường hợp nhất định do pháp luật quy định.

+ Thời điểm chấm dứt: Cả hai đều chấm dứt khi nghĩa vụ bảo đảm kết thúc.

+ Phương thức xử lý tài sản: Cả cầm cố và thế chấp tài sản đều tuân theo quy định tại Điều 303 Bộ Luật Dân sự năm 2015 khi xử lý tài sản.

Hai biện pháp này đều là những cách để bảo đảm việc thực hiện nghĩa vụ dân sự, với mỗi biện pháp có những đặc điểm và điều kiện riêng.

2. Phương thức xử lý tài sản bảo đảm theo quy định của pháp luật

Quy định về phương thức xử lý tài sản cầm cố, thế chấp

Theo quy định, bên bảo đảm và bên nhận bảo đảm có quyền thỏa thuận một trong các phương thức xử lý tài sản cầm cố, thế chấp sau đây:

• Bán đấu giá tài sản
• Bên nhận bảo đảm tự bán tài sản
• Bên nhận bảo đảm nhận chính tài sản
• Phương thức khác

Trong trường hợp không có thỏa thuận về phương thức xử lý tài sản bảo đảm, tài sản sẽ được bán đấu giá theo quy định tại khoản 2, Điều 303, Bộ Luật Dân sự 2015.

Ngoài ba phương thức cơ bản, Bộ Luật Dân sự còn mở rộng khả năng thỏa thuận giữa các bên về các phương thức xử lý tài sản bảo đảm khác, miễn là không trái quy định pháp luật. Ví dụ, có thể thỏa thuận về việc đưa tài sản bảo đảm vào khai thác hay cho thuê và sử dụng số tiền thu được để thanh toán nghĩa vụ.

Với bên bảo đảm, quan trọng nhất là đảm bảo tài sản bảo đảm được bán với giá cao nhất hoặc hợp lý về mặt thương mại, giúp bảo đảm có cơ hội thu được số tiền đủ để thanh toán nghĩa vụ và các khoản ưu tiên khác.

Bộ Luật Dân sự năm 2015 đã tạo ra một cơ sở pháp lý rõ ràng và linh hoạt cho việc xử lý tài sản cầm cố, thế chấp. Việc thỏa thuận giữa các bên đối tượng là chìa khóa để linh động và hiệu quả trong quá trình giải quyết vấn đề này, đồng thời bảo đảm quyền lợi cho cả bên bảo đảm và bên nhận bảo đảm.