Luật Đất đai 2024: Không còn cấp đất cho hộ gia đình từ 01/01/2025

Trước đây, hộ gia đình là một trong những người sử dụng đất quy định tại Luật Đất đai số 45/2013/QH13.

Tuy nhiên, Điều 4 Luật Đất đai 2024 quy định về người sử dụng đất như sau: 

“ Người sử dụng đất được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất; đang sử dụng đất ổn định, đủ điều kiện cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất mà chưa được Nhà nước cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất; nhận quyền sử dụng đất; thuê lại đất theo quy định của Luật này, bao gồm:

• Tổ chức trong nước gồm:

a) Cơ quan nhà nước, cơ quan Đảng Cộng sản Việt Nam, đơn vị vũ trang nhân dân, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tổ chức chính trị – xã hội, tổ chức chính trị xã hội – nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội – nghề nghiệp, đơn vị sự nghiệp công lập và tổ chức khác theo quy định của pháp luật;

b) Tổ chức kinh tế theo quy định của Luật Đầu tư, trừ trường hợp quy định tại khoản 7 Điều này (sau đây gọi là tổ chức kinh tế);

• Tổ chức tôn giáo, tổ chức tôn giáo trực thuộc;
• Cá nhân trong nước, người Việt Nam định cư ở nước ngoài là công dân Việt Nam (sau đây gọi là cá nhân);
• Cộng đồng dân cư;
• Tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao gồm cơ quan đại diện ngoại giao, cơ quan lãnh sự, cơ quan đại diện khác của nước ngoài có chức năng ngoại giao được Chính phủ Việt Nam thừa nhận; cơ quan đại diện của tổ chức thuộc Liên hợp quốc, cơ quan hoặc tổ chức liên chính phủ, cơ quan đại diện của tổ chức liên chính phủ;
• Người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài;
• Tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài.”

Như vậy, Luật đất đai năm 2024 đã không còn quy định đối tượng “hộ gia đình” là người sử dụng đất nữa. Đồng nghĩa với việc, từ ngày 01/01/2025, hộ gia đình sử dụng đất sẽ không được giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất, nhận chuyển quyền sử dụng đất với tư cách hộ gia đình sử dụng đất.

Hộ gia đình không thuộc diện được nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất; các trường hợp cấp trước đó sẽ được coi như cá nhân sử dụng đất.

1. Lý Do Của Sự Thay Đổi

1.1. Khắc Phục Sự Chồng Chéo Trong Quản Lý

– Phức tạp trong quản lý: Việc cấp đất cho hộ gia đình thường dẫn đến sự chồng chéo và khó khăn trong quản lý, đặc biệt là khi hộ gia đình có nhiều thành viên với quyền lợi và trách nhiệm khác nhau. 

– Rủi ro tranh chấp: Thực tế cho thấy, đã xảy ra nhiều tranh chấp đất đai giữa các thành viên trong hộ gia đình do không rõ ràng trong việc phân chia quyền lợi.

 1.2. Thích Ứng Với Thực Tiễn

– Cập nhật quy định: Sự thay đổi này giúp cập nhật các quy định cho phù hợp với thực tiễn và xu hướng phát triển của xã hội hiện đại, nơi mà cấu trúc gia đình đang dần thay đổi.  

– Khuyến khích đầu tư cá nhân: Thúc đẩy việc cấp đất cho cá nhân nhằm khuyến khích đầu tư và sử dụng đất đai hiệu quả hơn.

2. Tác Động Đối Với Người Dân

2.1. Thay Đổi Về Quyền Sở Hữu

– Cá nhân hóa quyền sở hữu: Mỗi thành viên trong gia đình có thể sở hữu đất đai độc lập, dẫn đến việc gia tăng tính tự chủ và trách nhiệm.

– Giảm thiểu tranh chấp: Khi quyền sở hữu đất đai rõ ràng và không còn phụ thuộc vào khái niệm hộ gia đình, tranh chấp nội bộ có thể giảm thiểu.

2.2. Ảnh Hưởng Đến Khu Vực Nông Thôn

– Chuyển đổi mô hình sản xuất: Nông dân và các hộ gia đình nông thôn có thể phải thay đổi mô hình sản xuất và quản lý đất đai để thích ứng với quy định mới.

– Khả năng mất đất: Một số hộ gia đình có thể gặp khó khăn trong việc duy trì quyền sở hữu đất, đặc biệt khi không đáp ứng đủ điều kiện cấp đất mới.

2.3. Động Lực Phát Triển Kinh Tế

Cá nhân có thể dễ dàng đầu tư và phát triển đất đai mà không cần phải thông qua hộ gia đình, từ đó thúc đẩy kinh tế cá nhân và cộng đồng. Đẩy nhanh quá trình đô thị hoá do việc chuyển dịch quyền sở hữu đất .

 Hy vọng bài viết đã giúp bạn hiểu rõ hơn về những thay đổi và tác động của Luật Đất Đai 2024 đối với việc cấp đất cho hộ gia đình từ 01/01/2025.