ĐỊNH HƯỚNG NGHỀ NGHIỆP CHO LUẬT SƯ: Khác biệt giữa làm việc tại CÔNG TY LUẬT và PHÁP CHẾ?

ĐỊNH HƯỚNG NGHỀ NGHIỆP CHO LUẬT SƯ: Khác biệt giữa làm việc tại CÔNG TY LUẬT và PHÁP CHẾ?

Về cơ bản, cả hai đều là công việc ngành luật, và bạn đều phải tư vấn luật, review hợp đồng, kiện tụng, thủ tục…v.v nhưng vẫn có rất nhiều điểm khác biệt. Tất nhiên mỗi công ty luật, mỗi ban pháp chế cụ thể sẽ khác nhau, còn tùy thuộc về quy mô, danh tiếng công ty, lĩnh vực kinh doanh, và loại vị trí cụ thể: mới tốt nghiệp, có kinh nghiệm, cấp quản lý … Việc so sánh là ở mức độ tổng quát giữa các vị trí công việc và tổ chức ở mức độ tương đương nhau.

1. GIỜ LÀM VIỆC

Làm thêm giờ là một điều rất bình thường tại các công ty luật. Công ty luật càng danh tiếng thì bạn càng phải làm việc chăm chỉ. Làm pháp chế thì sẽ đỡ áp lực hơn về mặt thời gian. Nếu bạn biết cách quản lý công việc tốt, thường là bạn sẽ rời văn phòng đúng giờ. Tất nhiên sẽ có những công việc gấp yêu cầu bạn phải làm bất kể thời gian, tuy nhiên đó không phải là điều xảy ra hàng ngày.

2. LƯƠNG

Lương trong công ty luật thường là cao hơn so với pháp chế cho các vị trí tương đương, ngoại lệ đối với level mới ra trường/không có kinh nghiệm. Nếu một bạn mới ra trường/chưa có kinh nghiệm đi làm chuyên viên pháp chế thì bạn đấy sẽ có khả năng nhận lương cao hơn so với việc làm trợ lý luật sư tại công ty luật (sự chênh lệch, có thể ví dụ là: 4 so với 6 hoặc 7 so với 10 (triệu VND)). Sự thật khá buồn cho các bạn sinh việt luật tại Việt Nam là mức lương khởi điểm trong các công ty luật khá thấp hơn so với các ngành nghề khác.

Đối với các thông tin về lương, bạn có thể tham khảo qua các số liệu thống kê của các công ty nhân sự như Navigos, First Alliances, Adecco…v.v để nhìn thấy sự khác biệt giữa công ty luật và pháp chế. Tuy nhiên, cần phải hiểu rằng những thống kê của các công ty nhân sự hàng đầu sẽ được thu thập dựa vào thông tin từ các khách hàng của họ – là những công ty thuộc top trả lương cao. Ngoài ra, các công ty luật thường không hay tìm người thông qua các công ty nhân sự. Vì thế những số liệu đó sẽ không thể phản ánh cho toàn bộ thị trường luật sư, tôi nghĩ rằng con số trung bình của thị trường là tương đối nhỏ hơn.

3. PHONG CÁCH LÀM VIỆC

Điều này phụ thuộc vào việc quản lý của từng cá nhân luật sư điều hành và trưởng ban/giám đốc pháp chế (TBPC), họ sẽ là những người quyết định phong cách làm việc của công ty luật hoặc phòng pháp chế.

Trong khi đó, công việc pháp chế đòi hỏi khả năng độc lập xử lý công việc và kỹ năng tương tác tốt với đồng nghiệp xung quanh. Bạn cần phải biết tự mình học hỏi. Bạn sẽ dễ gặp tình huống khó xử vì việc thiếu đi những quy định rõ ràng về luông công việc và vai trò cụ thể của từng vị trí. Sự nhảy cảm để biết mình nên hay không nên làm gì là điều rất quan trọng. Trong môi trường pháp chế, mọi người mong muốn bạn có thể xử lý và hoàn thành công việc một cách độc lập, việc kiểm tra/rà soát chéo thường là rất ít trong một ban pháp chế.

4. KINH NGHIỆM TÍCH LŨY

Tại công ty luật: Các khách hàng của bạn đến từ nhiều hoàn cảnh, lĩnh vực (sản xuất, dịch vụ, kỹ thuật, bất động sản, thương mại…v.v), điều này khiến bạn sẽ phải nghiên cứu luật ở nhiều lĩnh vực khác nhau khá thường xuyên. Kể cả đối với luật sư có nhiều năm kinh nghiệm, sẽ luôn luôn có những câu hỏi mới phía trước. Chính vì vậy, kiến thức pháp luật của bạn sẽ trở nên đa dạng và tổng quát. Bạn sẽ phải viết các thư tư vấn, bài nghiên cứu pháp luật đòi hỏi nhiều về sự thận trọng và có cấu trúc hàn lâm. Các sản phẩm của bạn phải nhìn đẹp trong một mẫu biểu chuyên nghiệp. Kỹ năng quản lý thời gian của bạn cũng sẽ được phát triển để phù hợp với khối lượng công việc bạn cần xử lý.

Pháp chế: Làm pháp chế tức là bạn sẽ có một khách hàng duy nhất với phạm vi kinh doanh nhất định, đó chính là công ty mà bạn làm việc. Điều này đòi hỏi một kiến thức chuyên môn sâu sát gắn liền với lĩnh vực kinh doanh của công ty. Khi một vấn đề pháp lý được đưa ra, người kinh doanh thường thích những bản tư vấn rõ ràng, có hiệu quả để vận dụng xử lý vấn đề hơn là một bản tư vấn chuẩn chỉnh mang tính hàn lâm. Một lợi thế khi làm pháp chế đó là bạn sống giữa môi trường kinh doanh, điều này cho bạn các cơ hội để thấy luật được áp dụng trên thực tế như thế.

Một điểm khác biệt nữa là về nghiệp vụ rà soát hợp đồng, đây là một nghiệp vụ thường gặp đối với những người làm pháp chế.

5. VAI TRÒ TRONG TỔ CHỨC

Bạn sẽ có cảm giác khác biệt giữa hai môi trường. Làm luật sư trong công ty luật tức là bạn có vai trò trung tâm, bạn là một tài sản tạo ra tiền. Những giờ tư vấn tính phí và bảng tính thời gian của bạn thể hiện rõ tính lợi nhuận của bạn. Những người khác, nhân sự, hành chính, kế toán được đặt xung quang chỉ để hỗ trợ bạn. Bạn sẽ có quyền lực vì bạn chơi vai chủ chốt trong cuộc chơi. Làm pháp chế thì khác. Phòng pháp chế là một chi phí để giảm thiểu rủi ro, nó không phải là một bộ phận mang về lợi nhuận hay một bộ phận bắt buộc phải có trong một công ty. Bạn ở đó để trợ giúp mọi người, lãnh đạo công ty nhìn nhận vai trò của bạn như vậy.

Nếu bạn ở một công ty luật, khách hàng tìm đến bạn khi họ thực sự cần một luật sư. Họ thực sự muốn có được lời tư vấn của bạn để thực hiện hoặc để đưa ra quyết định. Trong khi đó, đối với vị trí pháp chế, trong rất nhiều trường hợp, mọi người tìm đến bạn với suy nghĩ rằng phòng pháp chế như là một cánh cổng mà họ phải đi qua.

6. THĂNG TIẾN

Trong công ty luật sẽ có nhiều thứ bậc để thăng tiến: trợ lý luật sư (paralegal/legal assistant), luật sư cấp dưới (junior associate), luật sư (associate), luật sư cấp cao (senior associate), luật sư thành viên (partner), luật sư điều hành (managing partner)…Bên cạnh đó con đường cấp bậc cũng khá hấp dẫn nếu bạn thể hiện tốt bởi đó là môi trường dễ dàng hơn để đo đếm được hiệu quả kinh tế bạn mang lại cho văn phòng.

Phần lớn các phòng pháp chế thường được cấu trúc thành hai loại vị trí, điều hành và nhân viên. Bạn hiểu việc thăng tiến sẽ như thế nào rồi chứ. Đừng nhầm lẫn rằng tôi nói bạn sẽ không có cơ hội để được thăng tiến, tôi chỉ muốn nói là nó ít hơn so với trong công ty. Về cơ bản, đó là một cái thang ít bậc. Và môi trường pháp chế cũng khó đong đếm hiệu quả của từng nhân viên hơn.

7. CHUYỂN ĐỔI MÔI TRƯỜNG

Việc một luật sư tại công ty luật chưa hề có kinh nghiệm pháp chế chuyển sang làm tại ban pháp chế sẽ dễ dàng hơn nhiều so với điều ngược lại. Tại sao? Lý do như đã nói đến ở trên, giờ làm việc, phong cách làm việc, chuyên môn…v.v. Tổng quát lại thì những kinh nghiệm có được tại công ty luật có thể áp dụng khi chuyển sang môi trường pháp chế một cách dễ dàng hơn. Điều này không có nghĩa là bạn không thể vào một công ty luật sau một thời gian dài chỉ làm pháp chế. Nó chỉ có nghĩa là bạn sẽ gặp nhiều khó khăn để chứng tỏ sự xứng đáng của mình với nhà tuyển dụng của công ty luật, những người thường sẽ ưu tiên cho các ứng viên có kinh nghiệm làm việc tại công ty luật tương tự.

8. DANH TIẾNG

Bạn thường nhìn thấy tên ai trên truyền thông, báo chí, bảng xếp hạng các luật sư như Legal 500, chambers and partners, Asia law, who is who legal, hay IRFL 1000 …v.v Đúng vậy, đó là các luật sư tại các hãng dẫn đầu và những luật sư có văn phòng riêng. Vậy, có phải vì những luật sư đó có chuyên môn vượt trội so với những đồng nghiệp làm pháp chế? Không, họ là những luật sư hàng đầu nhưng bạn không nên tự động nghĩ rằng chuyên môn của họ tốt hơn tất cả những luật sư pháp chế nội bộ khác. Nếu họ nhận vị trí của một TBPC, họ sẽ vẫn gặp rất nhiều khó khăn như họ chưa từng gặp.

Hy vọng qua bài này bạn sẽ có được một cái nhìn nhất định về sự khác biệt giữa hai môi trường phổ biến của nghề luật sư hiện nay. Không có lựa chọn nào là hoàn hảo, tuy nhiên sẽ luôn có cái phù hợp hơn cho một mục tiêu nào đó của bạn. Chúc bạn may mắn và thành công!

Công ty Luật Ánh Sáng Việt chuyên cung cấp dịch vụ pháp lý về doanh nghiệp với đội ngũ chuyên viên pháp lý chuyên nghiệp. Quý khách hàng cần tư vấn và hỗ trợ thành lập doanh nghiệp vui lòng liên hệ đến đường dây nóng: 0988975005.