QUAN HỆ CẤP DƯỠNG GIỮA VỢ VÀ CHỒNG KHI LY HÔN

Sau khi ly hôn, vợ chồng vẫn còn một số quan hệ nhất định, một trong số đó là quan hệ cấp dưỡng. Vậy quan hệ cấp dưỡng giữa vợ và chồng khi ly hôn là gì? Pháp luật hiện hành quy định thế nào về vấn đề này?

1. Khái niệm quan hệ cấp dưỡng giữa vợ và chồng khi ly hôn

Khoản 24, Điều 3 Luật hôn nhân và gia đình 2014 (gọi tắt là Luật HNGĐ) định nghĩa như sau:

“Cấp dưỡng là việc một người có nghĩa vụ đóng góp tiền hoặc tài sản khác để đáp ứng nhu cầu thiết yếu của người không sống chung với mình mà có quan hệ hôn nhân, huyết thống hoặc nuôi dưỡng trong trường hợp người đó là người chưa thành niên, người đã thành niên mà không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình hoặc người gặp khó khăn, túng thiếu theo quy định của Luật này”.

Điều 115 Luật HNGĐ quy định:

“Khi ly hôn nếu bên khó khăn, túng thiếu có yêu cầu cấp dưỡng mà có lý do chính đáng thì bên kia có nghĩa vụ cấp dưỡng theo khả năng của mình”.

Như vậy, quan hệ cấp dưỡng giữa vợ và chồng khi ly hôn và quan hệ giữa vợ và chồng sau khi ly hôn trong đó một bên đóng góp tiền hoặc tài sản khác để đáp ứng nhu cầu thiết yếu của bên còn lại trong trường hợp bên còn lại gặp khó khăn, túng thiếu có yêu cầu cấp dưỡng và có lý do chính đáng. 

2. Điều kiện phát sinh quan hệ cấp dưỡng giữa vợ và chồng khi ly hôn

Căn cứ theo Điều 115 đã nêu ở trên, điều kiện phát sinh quan hệ cấp dưỡng giữa vợ và chồng khi ly hôn gồm những vấn đề sau. Thứ nhất, vợ và chồng đã thực hiện thủ tục ly hôn theo đúng quy định của pháp luật. Thứ hai, một bên gặp khó khăn, túng thiếu không thể tự đáp ứng được nhu cầu tối thiểu của mình. Thứ ba, bên khó khăn, túng thiếu phải có yêu cầu cấp dưỡng và có lý do chính đáng. Đáp ứng đủ ba điều kiện trên thì mới làm phát sinh quan hệ cấp dưỡng giữa vợ và chồng khi ly hôn.

3. Mức cấp dưỡng  giữa vợ và chồng khi ly hôn

Điều 116 Luật HNGĐ quy định:

“1. Mức cấp dưỡng do người có nghĩa vụ cấp dưỡng và người được cấp dưỡng hoặc người giám hộ của người đó thỏa thuận căn cứ vào thu nhập, khả năng thực tế của người có nghĩa vụ cấp dưỡng và nhu cầu thiết yếu của người được cấp dưỡng; nếu không thỏa thuận được thì yêu cầu Tòa án giải quyết.

2. Khi có lý do chính đáng, mức cấp dưỡng có thể thay đổi. Việc thay đổi mức cấp dưỡng do các bên thỏa thuận; nếu không thỏa thuận được thì yêu cầu Tòa án giải quyết”.

Như vậy, mức cấp dưỡng do vợ chồng hoặc người giám hộ của vợ chồng thoả thuận, tuy nhiên phải căn cứ vào thu nhập, khả năng thực tế của bên cấp dưỡng và nhu cầu thiết yếu của bên được cấp dưỡng. Toà án chỉ giải quyết khi các bên không thoả thuận được với nhau. Ngoài ra các bên cũng có thể thỏa thuận thay đổi mức cấp dưỡng khi có lý do chính đáng, nếu không thỏa thuận được thì yêu cầu Tòa án giải quyết.

4. Phương thức thực hiện cấp dưỡng giữa vợ và chồng khi ly hôn

Điều 117 Luật HNGĐ quy định: 

“Việc cấp dưỡng có thể được thực hiện định kỳ hàng tháng, hàng quý, nửa năm, hàng năm hoặc một lần.

Các bên có thể thỏa thuận thay đổi phương thức cấp dưỡng, tạm ngừng cấp dưỡng trong trường hợp người có nghĩa vụ cấp dưỡng lâm vào tình trạng khó khăn về kinh tế mà không có khả năng thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng; nếu không thỏa thuận được thì yêu cầu Tòa án giải quyết”.

Về mặt nguyên tắc, việc cấp dưỡng được đặt ra nhằm đảm bảo cho người được cấp dưỡng được chu cấp lợi ích vật chất thường xuyên để đáp ứng nhu cầu thiết yếu của họ trong cuộc sống và sinh hoạt. Vì vậy, thông thường việc cấp dưỡng được thực hiện liên tục và thường xuyên sẽ phù hợp với mục đích của cấp dưỡng hơn. 

Tuy nhiên vợ chồng có thể thỏa thuận với nhau về việc thực hiện cấp dưỡng theo quý, năm, thậm chí một lần. Ngoài ra cũng có thể thỏa thuận tạm ngừng hoặc thay đổi phương thức cấp dưỡng nếu người có nghĩa vụ cấp dưỡng lâm vào tình trạng khó khăn về kinh tế mà không có khả năng thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng. Nếu không thoả thuận được thì yêu cầu Tòa án giải quyết. 

5. Chấm dứt quan hệ cấp dưỡng giữa vợ và chồng khi ly hôn

Căn cứ Điều 118 Luật HNGĐ, quan hệ cấp dưỡng giữa vợ và chồng chấm dứt trong những trường hợp sau:

– Người cấp dưỡng hoặc người được cấp dưỡng chết;

– Bên được cấp dưỡng sau khi ly hôn đã kết hôn;

– Bên được cấp dưỡng không còn khó khăn, túng thiếu nữa;

– Trường hợp khác theo quy định của luật.

Trên đây là tư vấn của chúng tôi về quan hệ cấp dưỡng giữa vợ và chồng khi ly hôn.