1. Khái niệm tội xâm phạm an ninh lãnh thổ

An ninh lãnh thổ là việc bảo đảm an toàn và bảo vệ lãnh thổ của một quốc gia khỏi mọi loại nguy cơ và hiểm họa bên ngoài. Đây là một trong những ưu tiên hàng đầu của chính phủ để đảm bảo sự ổn định và phát triển bền vững của đất nước. Vì vậy hành vi xâm phạm an ninh lãnh thổ là một hành vi cực kỳ nguy hiểm và thuộc nhóm các tội phạm cần bị pháp luật nghiêm khắc trừng phạt..

Một số biểu hiện của hành vi xâm phạm an ninh lãnh thổ: hành vi phá hoại, có tính chất khiêu khích, gây tình hình căng thẳng, không ổn định ở khu vực biên giới hoặc là những hành vi chuẩn bị cho việc tiến hành chiến tranh xâm lược.

2. Đặc điểm tội xâm phạm an ninh lãnh thổ

a. Chủ thể của tội phạm

Chủ thể của tội xâm phạm an ninh lãnh thổ có thể là công dân Việt Nam, người nước ngoài, người không quốc tịch có đủ năng lực chịu trách nhiệm hình sự và từ 16 tuổi trở lên.

b. Khách thể của tội phạm

Điều 1 Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam quy định lãnh thổ bao gồm:  đất liền, hải đảo, vùng biển và vùng trời.

Vậy có thể hiểu, khách thể của tội xâm phạm an ninh lãnh thổ là an ninh lãnh thổ hay còn gọi là an ninh của không gian sinh tồn nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

c. Mặt khách quan của tội phạm

Mặt khách quan của tội phạm này thể hiện qua một trong các hành vi sau:

– Xâm nhập lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam

– Làm sai lệch đường biên giới quốc gia

– Hành động khác phá hoại an ninh lãnh thổ

d. Mặt chủ quan của tội phạm

Tội xâm phạm an ninh lãnh thổ được thực hiện do lỗi cố ý trực tiếp. Người phạm tội nhận thức được hành vi của có thể gây hậu quả phá hoại an ninh lãnh thổ của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam nhưng vẫn thực hiện.

3. Xử lý hình sự đối với tội xâm phạm an ninh lãnh thổ

Điều 111 Bộ luật hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017 quy định quy định 03 khung hình phạt đối với tội xâm phạm an ninh lãnh thổ như sau:

– Khung phạt tù từ 12 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân đối với người tổ chức, người hoạt động đắc lực hoặc gây hậu quả nghiêm trọng. Trong đó, Điều 17 Bộ luật hình sự 2015 quy định rõ về khái niệm người tổ chức, người có hoạt động đắc lực , người gây hậu quả nghiêm trọng

– Khung hình phạt tù từ 05 năm đến 15 năm đối với các trường hợp phạm tội khác.

– Khung hình phạt tù từ 01 năm đến 05 năm đối với người chuẩn bị phạm tội.