TỘI VẬN CHUYỂN TRÁI PHÉP HÀNG HOÁ, TIỀN TỆ QUA BIÊN GIỚI

Tội vận chuyển trái phép hàng hóa, tiền tệ qua biên giới là một hành vi vi phạm pháp luật hình sự, được quy định trong Bộ luật Hình sự. Hành vi này xâm phạm đến trật tự quản lý kinh tế của nhà nước, gây ảnh hưởng đến an ninh quốc gia và gây thiệt hại cho nền kinh tế.

1. Khái niệm và cấu thành tội phạm của Tội vận chuyển trái phép hàng hóa, tiền tệ qua biên giới

Khái niệm: Vận chuyển trái phép hàng hóa, tiền tệ qua biên giới là hành vi vận chuyển hàng hóa, tiền tệ qua biên giới mà không được cơ quan có thẩm quyền cho phép hoặc không thực hiện đúng các thủ tục hải quan.

Cấu thành tội phạm của Tội vận chuyển trái phép hàng hóa, tiền tệ qua biên giới:

–          Chủ thể của tội phạm:

• Người có năng lực trách nhiệm hình sự: Là những người đã đủ tuổi chịu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật.
• Người trực tiếp vận chuyển: Là người thực hiện hành vi vận chuyển hàng hóa, tiền tệ qua biên giới.
• Người tổ chức vận chuyển: Là người lên kế hoạch, chỉ đạo, điều hành việc vận chuyển.
• Người giúp sức: Là người hỗ trợ, tạo điều kiện cho việc vận chuyển.

–           Đối tượng của tội phạm:

• Hàng hóa: Bao gồm mọi loại hàng hóa, từ hàng hóa thông thường đến hàng hóa cấm, hàng hóa hạn chế.
• Tiền tệ: Bao gồm tiền Việt Nam, ngoại tệ, các loại giấy tờ có giá.
• Kim khí quý, đá quý, di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia: Là những loại tài sản có giá trị đặc biệt.

–          Mặt khách quan của tội phạm:

• Hành vi vận chuyển: Bao gồm các hành vi mang, vác, chở, gửi, chuyển phát hàng hóa, tiền tệ qua biên giới.
• Qua biên giới: Có nghĩa là vượt qua đường biên giới quốc gia.
• Không được cơ quan có thẩm quyền cho phép: Có nghĩa là không có giấy phép, chứng chỉ hoặc các loại giấy tờ hợp pháp khác.
• Không thực hiện đúng các thủ tục hải quan: Có nghĩa là khai báo hải quan không trung thực, gian lận về số lượng, chủng loại hàng hóa, hoặc không khai báo.

–          Mặt chủ quan của tội phạm:

• Lỗi cố ý: Người phạm tội biết rõ hành vi của mình là trái pháp luật nhưng vẫn thực hiện.
• Lỗi vô ý: Người phạm tội không biết hành vi của mình là trái pháp luật nhưng đã có điều kiện biết mà không tìm hiểu.

2. Quy định pháp luật về Tội vận chuyển trái phép hàng hóa, tiền tệ qua biên giới

-Quy định về Tội vận chuyển trái phép hàng hóa, tiền tệ qua biên giới được quy định tại Điều 189 Bộ luật Hình sự 2015 được sửa đổi bởi khoản 39 Điều 1 Luật Sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017.

+ Người nào phạm tội vận chuyển trái phép hàng hóa tiền tệ qua biên giới có giá trị từ 100.000.000 đồng trở lên hoặc đã bị xử lý vi phạm hành chính thì có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 10 năm tùy vào mức độ vi phạm.

+ Bên cạnh đó người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

+ Trường hợp pháp nhân thương mại phạm tội vận chuyển trái phép hàng hóa tiền tệ qua biên giới có giá trị từ 200.000.000 đồng hoặc dưới 200.000.000 đồng nhưng là di vật, cổ vật; hàng hóa, tiền Việt Nam, ngoại tệ, kim khí quý, đá quý trị giá từ 100.000.000 đồng trở lên có thể bị bị phạt tiền từ 200.000.000 đồng đến 5.000.000.000 đồng hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn từ 06 tháng đến 03 năm hoặc đình chỉ hoạt động vĩnh viễn.

+ Bên cạnh đó pháp nhân thương mại còn có thể bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng, cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định hoặc cấm huy động vốn từ 01 năm đến 03 năm.

-Ngoài ra, hành vi vận chuyển trái phép hàng hóa, tiền tệ qua biên giới ngoài khu vực cửa khẩu nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự được quy định Điều 12 Nghị định 96/2020/NĐ-CP được sửa đổi bởi Khoản 11 Điều 2 Nghị định 37/2022/NĐ-CP 

+ Hành vi vận chuyển trái phép hàng hóa, tiền tệ qua biên giới ngoài khu vực cửa khẩu nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự có thể bị xử phạt vi phạm hành chính từ 1.000.000 đồng đến 75.000.000 đồng tùy vào giá trị hàng hóa tiền tệ.

+ Mức phạt tiền quy định trên đây được áp dụng đối với hành vi vi phạm hành chính của cá nhân Trường hợp tổ chức có cùng hành vi vi phạm như của cá nhân thì mức phạt tiền bằng hai lần mức phạt tiền đối với cá nhân (khoản 2 Điều 4 Nghị định 96/2020/NĐ-CP)

+ Đồng thời đó người vi phạm còn phải thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả là buộc tiêu hủy hàng hóa, vật phẩm gây hại cho sức khỏe con người, vật nuôi, cây trồng, môi trường và văn hóa phẩm có nội dung độc hại đối với hành vi vi phạm. Trường hợp không bị buộc tiêu hủy thì sẽ bị tịch thu tang vật vi phạm hành chính.

Kết luận: Tội vận chuyển trái phép hàng hóa, tiền tệ qua biên giới là một vấn đề xã hội nghiêm trọng, đòi hỏi sự vào cuộc của toàn xã hội để phòng ngừa và đấu tranh. Việc nâng cao nhận thức pháp luật, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm là những giải pháp cần thiết để giảm thiểu tình trạng này.